Akciğer hastalıkları sürekli artıyor ve sebepleri çok nadir biliniyor. Ekim 2018 de yayımlanan geniş kapsamlı bir çalışmada bilim adamları rutin olarak reçete edilen birçok ilacın akciğerlere çok ciddi zarar verebileceğini göstermişlerdir. Bunlar kalp problemleri, artrit ve kanser tedavisinde kullanılan ilaçlardır. Tam da bu üç grup sağlık problemi çok yoğun olarak görüldüğünden, birçok hasta bunların tedavisine yönelik kullanılan ilaçların akciğer üzerindeki yan etkilerinden zarar görmektedir.
İlaçlar akciğer hastalıklarına neden olabilir.
Günümüzde akciğer hastalıkları giderek yayılıyor. Genellikle akciğer hastalıklarında sigara bir nedendir. Ancak sigara içmeyen kişiler de giderek daha sık hastalanıyor ve nedenleri genellikle bilinmemektedir.
Sistematik bir araştırmada Birleşik Kraliyette (İngiltere) ki birçok üniversitenin bilim adamları ve iki araştırma merkeziyle birlikte 27 ilacın akciğer sağlığı üzerindeki etkilerini araştırdı. Kalp ve eklem rahatsızlıklarında veya hatta kanser tedavilerinde rutin olarak kullanılan çoğu ilacın akciğere verdiği hasar sonucu akciğerlerde ilaca bağlı interstisyel akciğer hastalığının geliştiği gösterildi (akciğer sertleşmesi).
Akciğere zarar veren ilaçlar sıkça reçete edilmekte ve kullanılmakta
İnterstisyel akciğer hastalığı değişik akciğer hastalıklarından oluşan bir grubu tanımlar. Ancak bu gruptaki hastalıklarda KOAH’da (kronik obstrüktif akciğer hastalığı) olduğu gibi etkilenen bronşlar değil alveollerdir (akciğer baloncukları). Akciğer dokusunda enflamatuar (iltihap) değişimi oluşur. Ayrıca akciğer fibrozu bunlardan biridir. Hasta çoğunlukla tüm akciğer hastalıklarında olduğu gibi spesifiksiz (belirsiz) semptomlardan muzdariptir: Özellikle kronik öksürük ve nefes darlığında olduğu gibi.
Akciğer uzmanı Dr. Nazia Chaudhuri etrafındaki araştırmacılar Klinik Tıp Dergisi’nde (Journal of Clinical Medicine) ilaçların şimdiye kadar tahmin edilenden çok daha fazla akciğer hastalığına sebep olduğunu yayımladılar. Bunun nedeni çok yaygın olan hastalıklara karşı, mesela kalp sorunlarına veya artrite karşı uygun ilaçların çok sık reçete edilmesidir.
Dr. Nazia Chaudhuri: “Doktorlar akciğere zarar verme potansiyeli olan ilaçların yan etkilerini bilmelidir. Bilhassa yeni ilaçların yan etkileri çok hafife alınmaktadır. İlaçların yan etkilerinin akciğere zarar vermeden tespit edilmesini sağlayacak yöntemler bulunmalıdır.”
Güçlü yan etkileri olan 27 ilaç
Araştırmacılar ilaçların akciğer hastalıklarının oluşmasına sebep olan yan etkileri tespit için 6.200 hastanın 156 bilimsel çalışmadaki verilerini inceliyor. Bilhassa ilaçların yan etkilerinin akciğer hastalıklarını netice vermesinin uzun bir sürece yayıldığını, hızlı bir yan etki olmadığından tedbir almanın zorlaştığını belirtiyorlar. Bu durum yeni ilaçların yan etkilerinin görülmesi ve anlaşılmasının da uzun yıllara yayıldığını, yani ilacın piyasaya sürülmesinden yıllar sonrası görüldüğünü söylüyor. Bu da ilaçların yan etkilerine karşı hastayı koruyabilmeyi güçleştiriyor.
Kronik akciğer hastalıklarına sebep olabilen 27 ilaç:
- Bleomisin (kanserde antibiyotik)
- Gemsitabin (kanser için kemoterapi)
- Erlotinib (akciğer ve pankreas kanseri)
- Gefitinib (bronşiyal karsinom)
- Panitumumab (kolorektal kanser)
- Setuksimab (kolon kanseri)
- Everolimus (kanser)
- Temsirolimus (böbrek kanseri)
- Sirolimus (immünosüpresan, sonradan
Organ nakli) - Ipilimumab (cilt kanseri)
- Nivolumab (akciğer ve deri kanseri)
- Pembrolizumab (çeşitli tümörler)
- Atezolizumab (kanser)
- Avelumab (Kanser)
- Durvalumab (Kanser)
- Irinotekan (kolon kanseri)
- Pemetrexed (kanser, palyatif kemoterapi)
- Metotreksat (kanser, otoimmün hastalıklar, romatizma)
- Infliximab (Crohn hastalığı gibi otoimmün hastalıklar,
Ülseratif kolit, romatoid artrit vb.) - Etanersept (romatizma, sedef hastalığı)
- Adalimumab (Morbus gibi otoimmün hastalıklar)
- Crohn’s, psoriatik romatoid artrit vb.)
- Golimumab (inflamatuar bağırsak hastalığı,
romatoid artrit) - Leflunomid (romatizma için immün baskılayıcı)
- Amiodaron (kardiyak aritmi)
- Nitrofurantoin (idrar yolu enfeksiyonları için antibiyotik)
Distamisin (kanserde antibiyotik) - Karbamazepin (ayrıca epilepsi için antikonvülsan,
psikiyatrik hastalıklar)
Dünya genelinde milyonlarca kişi etkileniyor
Dünya genelinde her yıl 4,1 ile 12,4 milyon arasında interstisyel akciğer hastalığı tanıları yapılmaktadır. Bu hastalıklardan ölüm oranı %50’ nin üzerindedir.
Bu akciğer hastalıklarına karşı çoğunlukla hastalara steroidler (kortizon) verilmektedir. Kortizonun bu hastalıklarda kullanılmasının doğruluğu ise tartışmalı bir konudur.
REKLAM
Araştırmanın yazarlarından Profesör John Waterton: “Bu konuda yan etkiler henüz yeterince araştırılmamıştır. Ancak adı geçen ilaçların yan etkilerinin bilinen ve tahmin edilenden çok yüksek olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Zira bu ilaçların yan etkilerinden etkilenen çok insan var. Bunun için de ilaçların yan etkilerini hızlıca tespit etmemizi sağlayacak metotlar geliştirmeliyiz.”
Dikkatli olmak – Yan etkileri önlemek
Doktorlar hastalarının sağlık durumlarını dikkate almalılar. Bilhassa kritik ilaçlarda, en doğrusu bütün ilaçlarda dikkatli olunmalı ve ilaçların yan etkileri iyice incelenmelidir.
Şayet bu ilaçlardan birini veya genelde ilaç kullanıyorsanız şüpheci davranınız. Yan etkiler hissettiğinizde, istediği kadar yan etkiler küçük olsun, hemen doktorunuza bildiriniz. Doktorunuza yan etkileri daha düşük alternatif ilaç sorunuz. Ciddi hastalıklarda bir doktorla yetinmeyiniz. Mutlaka ikinci bir görüş ve üçüncüsü de bir bütünsel (alternatif) terapist olacak şekilde görüş alınız. Bütünsel tedavileri evde rahatlıkla uygulayabilirsiniz ve genellikle bunlar rahatlık sağlar.
Yazar: Karina’da Rozelberg
Çevirmen: Hasan Yılmaz
Güncelleme: 01.11.2018
KAYNAK: https://www.zentrum-der-gesundheit.de/news/medikamente-schaden-der-lunge-181104100.html