Zulme ses çıkarmayan dilsiz şeytandır. (Gebelikte Şeker Yüklemesi)

Prof. Dr. Alişan Yıldıran’ ın yazısı:

Zulme ses çıkarmayan dilsiz şeytandır.

Eski bir yenidoğancı ve fetomaternal immünoloji ile uğraşan birisi olarak muhterem Prof. Dr. Canan Efendigil Karatay’a yapılan haksızlığa sessiz kalamam (1).

1. Tıpda pek çok kavramın daha sonra, daha farklı ifade edildiğini (örnek; Billroth ameliyatlarını hatırlayan kaldı mı?),

2. Kıdemli ve değerli bir hocanın tecrübe ve fikirlerine değer verilmesi gerekdiğini,

3. Aklı başında insanlara fikirleri sebebi ile deli denilmesinin, hattâ suçlanmasının en azından nezaketsizlik olduğunu,

4. American Diabetes Association (ADA)’nın diabet tanım kriterlerinde OGTT’nin olmadığını,

5. ADA ve diğer kurumların gebeliğin 24-28. haftasında OGTT’nin yapılmasını önerdiğini, önermenin ise mutlak gereklilik olmadığını,

6. 75 gr glikozun 30 adet küp şeker demek olduğunu ve plasenta vasıtası ile doğrudan yaklaşık 600 g’lık fetüse çok kısa bir süre içinde geçdiği ve çok hızlı bir insülin cevabı oluşdurduğunu, bunun akut ve kronik etkilerinin henüz bilinmediğini,

7. 75 g glikozun 600 g’lık fetüsün ağırlığının sekizde biri ettiğini; 80 kiloluk bir kişinin 10 kg şekeri iki saat içinde yemesi ile eşdeğer olduğunu,

8. Glikozun ana gıda olmadığını, bundan 150 sene öncesine kadar bilinmediğini hatırlatmak isterim.

Reklam: Bu ürün dikkatinizi çekebilir

Fizyopatolojiyi kısaca hatırlatacak olursak; anne ve fetüs glukoz seviyeleri arasında doğrusal bir ilişki vardır, yani anne kan şekeri arttıkça fetüs kan şekeri de artar (1).

Fakat anne kan şekeri fetüse hemen hemen doğrudan geçerken, maternal insülin ise kesinlikle geçmez (2).

Bu geçiş öncelikle kolaylaştırılmış difüzyon ve gerekli ise aktif transport ile gerçekleşir. Glikozun bir kısmını plasenta kullanır ve laktata dönüştürür (3).

Yirmidört haftalık bir fetüsün takrîben 600 g olduğu, 50 cc civarında dolaşan kan hacmi olduğu (80 cc/kg), normal kan şekeri seviyesinin 30-50 mg/dl (takribî, desilitreyi mililitreye siz çeviriniz), bunun da fetüsün 50 cc’lik total kan hacmi göz önüne alındığında;

a) 75 g glikozun yarısının bile fetal dolaşıma geçdiğinde fetal dolaşım viskozitesinin normalin kaç katına çıkaracağını,

b) bu glikozun hücre içine sokulabilmesi için gereken insülinin fetüsde iki saatte üretilmesi mümkün olmayacağına göre hayati endotelyal dokularda glikozilasyona yol açaçacağını düşünmek zor değildir.

Bu sebeple, günde iki defa annenin parmak ucundan kan şekeri bakmak ve HbA1c seviyesi ile teşhis konulabilecek iken OGTT ile teşhis koymaya çalışmanın pek mantıklı olmadığı, ülkemizde perinatoloji yan dalının geliştirilmesi gerekdiği kanaâtindeyim.

KAYNAK:

http://ahmetrasimkucukusta.com/2015/03/11/misafir-yazar/zulme-ses-cikarmayan-dilsiz-seytandir/